معرفی کتاب تاریخ مشروطه ایران

معرفی کتاب تاریخ مشروطه ایران به مناسبت سال روز صدور فرمان مشروطیت

معرفی کتاب تاریخ مشروطه ایران نوشته سید احمد کسروی است. این کتاب به جهت انعکاس وقایع تبریز مهم است و نقش انجمن‌های ایالتی در وقوع مشروطه به خوبی گفته شده است. نگاه کسروی در وقایع نگاری به مسائل مشروطه و شهر تبریز اجتماعی است. وی در بیان اتفاقات تبریز به فرهنگ عمومی و اقشار مختلف مردم توجه نشان می‌دهد و در بیان سلسله رویدادها تنها دیدگاه رهبران و سران حکومتی منعکس نمی‌شود. در روایت‌های کسروی، از افرادی نام برده می‌شود که پیش از مشروطه هیچ نام و نشانی نداشته‌اند اما وی تلاش می‌کند تا به لایه‌های عمیقی از باورها و وضعیت این گروه‌های اجتماعی دست یابد. در «تاریخ مشروطه ایران» اطلاعات دقیقی از افرادی مانند ستارخان و باقرخان ثبت و ضبط شده است. نکته جالب کار کسروی، دسته‌بندی‌های وی از انقلاب مشروطه است. در نظر وی عده‌ای طرفدار مشروطه و دیگران طرفدار استبداد هستند. اما ظرافت بحث کسروی در آن است که او نشان می‌دهد از این صف‌آرایی و اختلافات ریشه در اختلافات قبیله‌ای و محلی داشته و ناشی از رقابت‌های درونی محلات بوده است.
کسروی در دوران وقوع انقلاب مشروطه ۱۸ سال دارد.«تاریخ مشروطه ایران» به دلیل استفاده از روایات شفاهی و مشاهدات مستقیم نویسنده آن ارزشمند است. کسروی تنها به ذکر وقایع بسنده نکرده و با ارائه تحلیل خواننده کتابش را به درک عمیق‌تری از وقایع می‌رساند.. روایت‌های کسروی، مردم گرا است. به همین خاطر او توده‌های مردم را می‌بیند و از احوال آنها گزارش می‌دهد. هرچند با بخشی از رجال و روحانیون مطرح آن دوران میانه خوبی ندارد اما درباره آیت الله بهبهانی و طباطبایی با احترام سخن می‌گوید. کسروی در نگارش کتابش تلاش می‌کند از زبان نوشتار عربی‌زدایی کند اما با این وجود همچنان زبان کتاب جذاب است. به طور خلاصه می‌توان گفت این اثر فقط کتاب نیست بلکه تصویرسازی مشروطه به ویژه در شهر تبریز است.